Jakub Porcari

Jak powszechnie wiadomo Festiwal Łódź Czterech Kultur odnosi się do kultur, które miały duży wpływ na historię miasta: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Kultury te żyły obok siebie, budowały tożsamość Łodzi, tworzyły wspólnotę. Życie ze sobą w harmonii wymaga czegoś trudnego ale i pięknego: tolerancji, akceptacji, współpracy. I o tym będziemy mówić w części teatralnej festiwalu – chcemy pokazać za pomocą sztuki, że życie w harmonii było i jest możliwe. Szacunek dla takiej historii jest główną inspiracją naszej koncepcji kulturowo-artystycznej.

Część teatralna festiwalu jest mocno zainspirowana tą podstawą historyczną, skupia się właśnie na próbie dialogu między kulturami, gwarantując równocześnie rozrywkę na najwyższym poziomie, sztukę dla najmłodszych widzów, pokazy mocno rozwijającego się w Polsce teatru tańca, klasyczną sztukę kameralną i pokaz spektaklu plenerowego. Specjalnie dla festiwalu powstają spektakle, produkowane we współpracy z łódzkimi teatrami, ale odbędą się również pokazy głośnych przedstawień z Warszawy i Krakowa. Zaprezentujemy też dwie „obce” propozycje. Ten wybór ma pokazać, siłę jaką ma dialog – kiedyś i w dzisiejszych czasach. Dialogujemy kulturami, ale też miastami i krajami.

Pytanie jednak, w jaki sposób powołujemy się na tę tradycję? Niektóre społeczeństwa wybierają tradycję narodową, jako podstawę swojej tożsamości i narrację jednoczącą, inne powołują lub powoływały się na niejednorodne i ewoluujące systemy religijno-mityczne jak: chrześcijaństwo, bogata kultura starożytnej Grecji, Słowiaństwo, wykazujące, że spoiwem, na którym mógł powstać koncept zjednoczonej Europy jest oświeceniowa idea państwa, zapewniająca swym obywatelom prawa w oddzieleniu od religijności. Można więc widzieć w przeszłości Europy walkę antagonistycznych systemów o dominację, walkę, która trwa do dziś, można też zobaczyć Europę, jako Stary Ocean (wskazując na płynność procesów, w przeciwieństwie do stałości pojęcia kontynent). Ocean praktyk, znaczeń, mitów, które są wciąż w ruchu – wypływają na wierzch i toną w czeluściach – zależnie od kondycji czasów i ludzi.
Część teatralną Festiwalu można ideologicznie nazwać „Serce Europy” – osiedlony lub wędrujący – a czy Łódź nie jest w samym sercu Europy?

Kulturę rosyjską będą reprezentować spektakle „Baśn o złotej rybce i rybaku” na podstawie tekstu Puszkina (koprodukcja festiwalu z Teatrem Arlekin), plenerowy „Wysocki. Powrót do ZSRR” krakowskiego Teatru Nowego Proxima, „Inkarnacje/Is it Pamela?” w reżyserii i choreografii Marty Ziółek (koprodukcja festiwalu i Teatru Studio w Warszawie).
Z kolej spektakl „Antygona w Nowym Jorku”  łączy wątki polskie i żydowskie, na dodatek z bardzo aktualnym pod-tematem emigracji.

Pokaz spektaklu „Pożar w Burdelu. Ucieczka z kina Polskość” Teatru Polskiego w Warszawie jest rodzajem teatralno-filmowej fantazji na temat polskiego kina, jego historii i możliwych przyszłych losów, ale też satyrą na polskie mity i stereotypy.
W programie również pokazy dwóch przedstawień zagranicznych: „Czarnobylska modlitwa” z Narodowego Teatru z Mińska i „Ashes to Ashes” z Wielkiej Brytanii.

Jako że dialog trzeba koniecznie rozszerzać, dialogujmy za pomocą sztuki.